- Hoe beleefde je de winter van 2023?
December begon veelbelovend en de vorstperiode was klasse vanwege het prachtige schaatsijs. Daarna de gebruikelijke kerstdepressie en een boterzachte jaarwisseling. Het leek even hopeloos, maar een gelukkig sneeuwfront in januari en een sneeuwjacht – dankzij een late SSW – in maart maakten nog wat goed.
- Kan je er iets over vertellen qua teleconnecties?
Jawel. De stratosfeer bepaalde in grote lijnen het weerbeeld, met een krachtige poolwervel die uiteindelijk de blokkades van december doorbrak. De vroege winter past goed bij de La Nina, met daarna overheersende westcirculaties. De twee eerdere winters, ieder eveneens met een La Nina, gaven dezelfde uitkomst. Alleen een SSW kan dat patroon dan nog doorbreken.
- Je presentatie gaat over de winter van 1942. Wat is je reden om het daar over te houden?
1942 als oorlogswinter is ondergesneeuwd door winters als 1940, 1947, 1956 en vooral 1963, die veel beter gedocumenteerd zijn. Een onwaarschijnlijk koude vriesnacht. Geen winter bracht zo’n gigantisch sneeuwdek, dat zo lang stand hield. Dankzij een journaalboekje van het KNMI is voor het eerst een sneeuwreconstructie mogelijk.
- De jaren veertig leverde een aantal echte winters op. Welke is je favoriete?
1942 natuurlijk, op de voet gevolgd door 1947.
- Je doet onderzoek naar historische sneeuwdekken. Wat trekt je zo aan in sneeuw?
Sneeuw is het stiefkindje van de meteorologie, zeker in Nederland. Pas vanaf 1956 sneeuwdata en dan tot in de tachtiger jaren niet eens nauwkeurig genoeg.
- Kun je je eerste herinnering delen waarin je een diepe liefde voor sneeuw hebt ontwikkeld?
In de kerstvakantie van 1968 verbleef ik in Werkendam, bij Dordrecht. Dag in dag uit viel er een dik pak sneeuw, overdag dooide het weg maar de volgende ochtend lag het er weer. Later die winter in Arnhem opnieuw massa’s sneeuw, deze keer langdurig. Onovertroffen was en is de sneeuwstorm van februari 1979, met Harry Geurts maakte ik een uitstapje naar Groningen met zijn metershoge sneeuwduinen.
- Wat maakt sneeuw anders dan andere weertypes en waarom is het speciaal voor jou?
Sneeuw verlicht de winter, als de slagroom op de taart. En nog wat: sneeuw kan gezien worden als de kanarie in de kolenmijn. Doorslaggevend voor extreme afkoeling, maar de sneeuw sneuvelt als eerste zodra het zacht wordt. De teloorgang in het nieuwe klimaat is dramatisch.
- Winter 2024 is geslaagd als….
Bij minimaal een week liefst onafgebroken sneeuwdek, of anders 75+ koudepunten.